اکنون بعد از سی و شش سال پس از ارتحال امام، همچنان برای عبور از چالش‌های اقتصادی و فرهنگی به «نرم‌افزار اندیشه امام» نیاز داریم. یکی از نکاتی که امروز پیرامون آن دغدغه وجود دارد و محل تضارب آرا و نظرات متفاوت است، ضرورت رجوع به آرا و اندیشه‌های امام در دوره حاضر است. سوال اینجاست که ۳۶ سال بعد از ارتحال امام، آیا ما همچنان به امام نیاز داریم یا خیر؟ این بحث محل برخورد دو دیدگاه متفاوت است:
۱. دیدگاه اول: امام به مثابه یک شخصیت تاریخی
دیدگاهی وجود دارد که امام را به مثابه یک شخصیت تاریخی می‌پندارد؛ بمانند بقیه افراد تأثیرگذار تاریخی، که در یک عصر و دوره ظهور و بروز داشتند و با بسته شدن پرونده عمرشان، کتاب اندیشه و تأثیرگذاری‌شان هم بسته شده است. از این منظر اگر امروز به امام مراجعه می‌کنیم، از باب مراجعه به یک شخصیت تاریخی است. صاحبان این دیدگاه معتقدند دوره امام تمام شده است و باید به دوره پس از امام توجه کنیم.
۲. دیدگاه دوم: امام به مثابه یک شخصیت تاریخ‌ساز
در مقابل، ما با «امامِ تاریخ‌ساز» مواجهیم. امامی که در ظرف زمان محدود نمی‌شود و با گذشت زمان اندیشه‌اش از تأثیرگذاری نمی‌افتد؛ امامی که همچنان جریان‌ساز و موج‌آفرین است. این امام نه تنها باکری‌ها، همت‌ها و زین‌الدین‌ها را پرورش داد، بلکه توانست عماد مغنیه، ابومهدی المهندس، یحیی سنوار و شهیدی که همین چند روز پیش در حزب‌الله به شهادت رسید را هم پرورش دهد و در آفریقا و خاور دور جریان‌سازی کند.
ضرورت رجوع به اندیشه امام فراتر از عشق، تعصب و حتی ادای دین است؛ بلکه ضرورتی برای یافتن مسیر صلاح و فلاح است.
اگر قائل به تمام شدن دوره امام باشیم، دیگر نباید نگران باشیم که نسل جوان شناختی از ایشان ندارد یا نام و یاد امام کمرنگ شده است. نتیجه این نگاه غفلت‌هایی است که می‌بینیم.
در جمهوری اسلامی یک اثر هنری ساخته می‌شود، میلیاردها تومان برای آن هزینه می‌شود، نام برخی بزرگان و مفاخر در آن وجود دارد، اما نام امام خمینی در آن دیده نمی شود. بنده به یکی از مسئولان متولی زنگ زدم و گلایه کردم؛ گفتند «ان‌شاءالله در کار بعدی جبران می‌کنیم» که البته در کار بعدی هم جبران نکردند.
هشدار نسبت به تصویر «کاریکاتوری» از امام
اگر بدرستی آسیب‌شناسی در شناخت و معرفی امام  داشته باشیم نسبت به ارائه «کاریکاتوری» از امام باید نگران باشیم. در کاریکاتور، چهره فرد ترسیم می‌شود اما تناسب‌ها به هم می‌ریزد؛ مثلاً چشم اندازه یک عدس و بینی اندازه یک هویج می‌شود. نگاه کاریکاتوری به امام یعنی متناسب با نیاز، ذائقه و منافع روز، بخشی از اندیشه امام را برجسته و بزرگ کنیم و بخش دیگر را کوچک یا رها کنیم. مکتب امام یک مکتب «تلفیقی» است نه تفکیکی. امام همزمان در قله فقه، اصول، فلسفه و عرفان بود.
انتشار «موسوعه ۵۰ جلدی»؛ سند جامعیت علمی امام
خوشبختانه امروز همه فرمایشات و آثار حضرت امام مکتوب و منتشر شده است و کسی نمی‌تواند بگوید به آثار امام دسترسی نداریم. ما در سال ۱۳۹۴، مجموعه آثار علمی حضرت امام را تحت عنوان «موسوعه امام خمینی» در قالب پنجاه جلد چاپ کردیم.
جمهوری اسلامی؛ پروژه عرفانی «من الخلق مع الخلق الی الحق»
فلسفه و عرفان امام برخلاف فلسفه رایج، انتزاعی نبود و وارد متن جامعه شد. من اعتقاد دارم جمهوری اسلامی، پروژه عرفانی امام خمینی بود» و تحقق سیر «من الخلق مع الخلق الی الحق» محسوب می‌شود. شهید «حاج‌ علی محمدی» از فرماندهان در لشکر ۴۱ثارالله کرمان است که در عملیات کربلای ۵ شهادت خود و برادرش را پیش‌بینی می‌کند. او وصیت‌نامه‌ای دارد که حاوی بلند ترین و دقیق ترین مضامین عرفانی است. این شهید خطاب به سرباز عراقی می‌نویسد: “ای برادر عراقی که من با گلوله ی تو به دیدار معبود و معشوقم نائل می‌شوم، اگر اجازه ی شفاعت داشته باشم، اولین کسی که شفاعت می‌کنم تو خواهی بود.”واقعا کدام مکتب عرفانی می تواند چنین شاگردانی پرورش دهد جز مکتب عرفانی حضرت امام خمینی؟
اندیشه ی حکیمانه ی امام؛ نرم‌افزار اداره جامعه و پاسخ به نسل جوان
رهبر فرزانه انقلاب تعبیر بلندی دارند و می فرمایند که «اندیشه امام، نرم‌افزار و روح جمهوری اسلامی است». اگر جمهوری اسلامی را مانند یک کامپیوتر (سخت‌افزار) بدانیم، بدون نرم‌افزارِ اندیشه امام این سیستم کارایی ندارد. رهبری دلیل تأکید بر امام را «حکیم بودن» ایشان می‌دانند و حکمت مانند آنچه در مورد لقمان سراغ داریم، با گذشت زمان منقضی نمی‌شود. 
 مأموریت و دغدغه ی اصلی معرفی «امامِ امروز» است. باید به سوالات نسل جوان پاسخ دهیم که اگر امام امروز بودند، در حوزه اقتصاد چه می‌گفتند؟ در مواجهه با بی‌حجابی چه می‌کردند؟ در انتخابات قائل به مشارکت حداکثری بودند یا حداقلی؟ آیا کار را به جوانان می‌سپردند؟ 
در مواجهه با نسل امروز نمی‌توان فرمایشی عمل کرد. باید با زبان گفتگو، شناخت سلیقه و بصورت اقناعی اندیشه امام را به آنان معرفی کنیم تا مانند نسل سال ۵۷ که همه ایسم‌ها را رها کرد و سوار بر کشتی امام شد، این نسل نیز راه حل مشکلات خود را بیابد. 

 دکتر علی کمساری